Ücretsiz İzin Kullanımı
Ücretsiz izin kullanımı, ancak çalışanların yazılı olarak talep etmesi halinde tarafların karşılıklı ve yazılı olarak yapılması ile mümkündür. Çalışanlar yazılı olarak talep etmediği takdirde, işveren çalışanları ücretsiz izne çıkarması yasal olarak mümkün değildir. Çalışanın rızasını almadan ücretsiz izin kullandıran işveren işçinin hizmet sözleşmesini işçinin haklı nedenle fesih hakkını kullanmasına neden olabilir.
4857 sayılı İş Kanunumuzda Sayılan Ücretsiz İzinler
Yıllık ücretli iznin uygulanması Madde 56:
Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
Analık halinde çalışma ve süt izni Madde 74:
(Ek fıkra: 29.01.2016-6663/22 md.) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hali izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.
…
İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. (Ek cümle: 29.01.2016- 6663/22 md.) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme halinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Telafi Çalışması
Diğer bir alternatif ise iş yerinde 1 haftalık süreyle zorunlu nedenlerle üretimi durdurmak ve daha sonra 4 aylık süre içerisinde bu sürelere ilişkin telafi çalışması yaptırmaktır. Bu durumda çalışanlardan onay alınmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.
4857 sayılı İş Kanunda Telafi çalışması;
Telafi çalışması
Madde 64 - Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz.
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
Kısmi Süreli Çalışmaya Geçişin Kullanılması
İşverenler çalışanları ile anlaşma yoluyla ya da genel hayatı tehdit eden böyle bir salgınla karşı karşıya kaldıklarında işçileri ile anlaşarak, kısmi çalışma ya da çağrı üzerine çalışma yahut da uzaktan çalışma yoluna gidebilirler