Yüksek düzeyde otizm türlerinden biri olarak düşünülen asperger sendromu aslında otistik spektrum bozukluğu yani kısaca OSB adı verilen tanı grubunun bir parçasıdır.
OSB bir kişinin başkalarını nasıl algıladığını, başkalarıyla ne ölçüde sosyalleştiğini etkileyen, sosyal etkileşim ve iletişimde sorunlara neden olan beyin gelişimi ile ilgili bir durumdur. Bu durumda olan bireyler sosyalleşmede ve sosyal beceriler geliştirmede sorun yaşarlar. Spesifik ilgi alanlarına sahiptirler, katı rutinleri bulunur. Genellikle birbirini tekrarlayan hareketler yaparlar.
İsmini 1944 yılında hastalığı ilk kez tanımlayan Dr. Hans Asperger'den almıştır. Bu kişilerde takıntılı davranış ve düşünceler de söz konusudur. Güçlü entelektüel yeteneklere ve sözlü dil becerilerine sahip olmaları nedeniyle diğer OSB'li bireylere kıyasla normal ya da üstün zeka düzeyine sahiptirler.
Bu kişilerde okul ve iş performansı oldukça iyi olabilir, sorunsuz şekilde iletişim kurabilirler. Fakat mimik, beden dili, ima gibi incelikli iletişim yollarında sorun yaşarlar. Bir konu ya da ilgi alanı üstünde saatlerce konuşabildikleri halde, etkinliklerin gerçekleştirilmesi aşamasında zorlanırlar.
Asperger sendromunda ilk belirtiler 5-9 yaşlar arasında ortaya çıkar ve teşhis bu aşamada konulur. Erkeklerde kızlara oranla daha yaygın görülür. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikle erken yaşlarda tespiti durumunda bireyin üretken bir hayat ve sosyal ilişkiler kurması olasılığı artar.
Belirtileri:
Arkadaşlık kurmada ve sürdürmede zorluk,
Empati duygusu eksikliği,
Belirli konularda takıntılı olmak,
Konuşulan konuya odaklanılmaması,
El çırpma veya uzuv sallama gibi tekrarlanan motor davranışlar,
Göz teması kurmada veya bunu sürdürmede zorluk,
Mahremiyet algısının gelişmemesi,
Sosyalleşmeye karşı ilgi eksikliği,
Bir çocuğun asperger sendromuna sahip olup olmadığının anlaşılabilmesi için çeşitli testlerin yapılması gerekir. Genel olarak aileler çocuklarında bir gelişim sorunu olduğunu akranları ile yaptıkları kıyaslamalar sonucu anlarlar. Zaman ilerledikçe mevcut gelişimsel gecikmeler daha belirgin bir şekilde ortaya çıkar.
Asperger sendromunu düşündürebilecek durumlar;
Dil gelişiminde gerilik, sosyal etkileşimde gerilik, konuşurken yüz ifadesindeki farklılıklar, iletişim sıkıntıları, değişim durumlarına karşı gösterilen tepki ve direnç olarak belirtilebilir.
Bazen bu gibi durumlar hiperaktivite ya da dikkat eksikliği olarak düşünülebilmekte olup kesin tanının konulmasında doktorun yetkinliği çok önemlidir.