Arabulucuya başvuru ve arabuluculunun görevlendirilmesi, iş uyuşmazlıklarında dava şartı (zorunlu) olan arabuluculuk ile ihtiyari arabuluculukta farklı işliyor.
Bu nedenle iki durumdaki başvuru yolunu ve arabulucunun seçilmesini ayrı ayrı belirtmek gerekiyor.
İş Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculukta Başvuru
İş uyuşmazlıklarında başvuru; karşı tarafın, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki adliyede yer alan arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen mahkeme yazı işleri müdürlüğüne yapılması gerekiyor.
Başvuru üzerine, arabuluculuk bürosu tarafından, o bölgedeki komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden bir arabulucu belirleniyor. Yani bir rastgele atama sistemi var.
Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde bu arabulucu görevlendirilebiliyor. Böylece rastgele belirlenecek bir arabulucu yerine, süreci yürütecek arabulucu iki tarafın da tercih ettiği biri olabiliyor.
İhtiyari Arabuluculukta Arabulucunun Seçimi
İhtiyari arabuluculukta gönüllülük ön planda olduğu için, tarafların sürecin arabuluculukla yürütülmesi ve arabulucunun seçimi konusunda anlaşmış olması esas.
Ancak bu anlaşma, illa ki kol kola girerek başvuru yapmayı gerektirmiyor. Taraflardan biri, listede kayıtlı arabuluculardan birini seçebiliyor. Veya aynı zorunlu arabuluculukta olduğu gibi arabuluculuk bürosuna başvurarak rastgele bir arabulucu atanmasını isteyebiliyor.
Bu durumda, kendisine başvurulan arabulucu diğer tarafı arabuluculuk sürecine davet ettiğinde davet kabul edilirse arabulucu göreve başlamış oluyor.
Burada arabulucuya başvuru, dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında olabilir.
Ancak hem zorunlu hem de ihtiyari arabuluculukta, arabulucunun arabuluculuk siciline kayıtlı olmasının öncelikle şart olduğunu belirtmekte fayda var.