7338 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair kanun-1

7338 sayılı 'Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' 26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu Kanun'la başta Vergi Usul Kanunu olmak üzere, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Damga Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve Bankacılık Kanunu'nda bazı değişiklikler yapılmıştır.

Bu yazımızda 7338 sayılı Kanun'la; Kurumlar Vergisi Kanunu ile Gelir Vergisi Kanunu ve bunlarla bağlantılı olarak Katma Değer Vergisi Kanunu'nda gerçekleştirilen değişiklikler açıklanmaya çalışılmıştır;

1. Gelir Vergisi Kanunu'nda (GVK) gerçekleştirilen değişiklikler

a. Basit usulde tespit edilen kazançlarda gelir vergisi istisnası

Gelir Vergisi Kanunu'nun 46. maddesinde basit usulde ticari kazancın tespitine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Kanun'un 1. maddesiyle GVK' ya eklenen mükerrer 20/A maddesi ile basit usule tabi mükelleflerin 46. madde kapsamında tespit edilen kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Ayrıca Kanun'un 4 ve 5. maddeleriyle söz konusu istisna düzenlemesi kapsamında Gelir Vergisi Kanunu'nun 46 ve 89. maddelerinde gerekli değişiklikler yapılmıştır.

Diğer taraftan Kanun'un 6. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 92 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan ', gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticarî kazançlardan ibaret olması halinde izleyen yılın Şubat ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar,' ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

Basit usule tabi mükellefler için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilme zorunluluğu kaldırıldığından, Kanun'un 8. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 117 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 'Yıllık beyanname ile bildirilen gelir üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.'

Kanun'un 6. maddesi yayım tarihinde (26 Ekim 2021), diğer düzenlemeleri ise 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

b. Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası

Kanun'un 2. maddesiyle GVK' ya 'Sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası' başlıklı mükerrer 20/B maddesi eklenmiştir.

Buna göre İnternet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır.

Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye'de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve Kanunun 98 ve 119 uncu maddelerindeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. Bu tutar üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz.

Mükelleflerin birinci fıkra kapsamı dışında başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması istisnadan faydalanmalarına engel değildir.

Birinci fıkra kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar ile faaliyete ilişkin tüm gelirlerini ikinci fıkrada belirtilen şartlara göre tahsil etmeyenler bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur.

İstisnaya ilişkin şartların taşınmadığının tespit edilmesi halinde eksik tahakkuk etmiş olan vergi, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.

Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat oranını her bir faaliyet türü için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye; Hazine ve Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.'

Gelir vergisi istisnasına ilişkin hükümler 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara, KDV istisnasına ilişkin hüküm de 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren bu kazançlara konu teslim ve hizmetlere uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

c. Tarımsal destekleme ödemelerinde kazanç istisnası

Kanun'un 3. maddesiyle GVK'ya 'Tarımsal destekleme ödemelerinde kazanç istisnası' başlıklı mükerrer 20/C maddesi eklenmiştir. Bu düzenlemeyle tarım sektörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destekleme ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Ayrıca Kanun'un 7. maddesiyle söz konusu ödemelerden tevkifat yapılmasına ilişkin hüküm de GVK'nın 94. maddesinden çıkartılmıştır.

Diğer taraftan Genel Kurulda yapılan görüşmeler sırasında ihdas edilen yeni bir madde (11. madde) ile daha önceden kesilmiş olan vergilerin çiftçilere iadesine ilişkin geçici 92. maddenin Gelir Vergisi Kanunu'na eklenmesine karar verilmiştir.

Buna göre 26 Ekim 2021 tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla VUK'un düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca, tahsil tarihinden itibaren aynı Kanun'un 112. maddesinin 4 numaralı fıkrasına göre hesaplanacak faiziyle birlikte red ve iade edilecektir.

Bu hükümler, Kanun'un yayım tarihinde (26 Ekim 2021) yürürlüğe girmiştir.

d. Son dönem (4. dönem) geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması

Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 120. maddesinde 'geçici vergi'ye ilişkin düzenleme yer almaktadır. Buna göre ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbapları cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, üçer aylık kazançları üzerinden geçici vergi ödemektedirler.

Madde kapsamda üçer aylık dönemlere ilişkin geçici vergi beyannameleri, bu dönemleri takip eden ikinci ayın 17. günü akşamına kadar verilmektedir. Buna göre normal hesap dönemi kullanan mükellefler için 4. dönem geçici vergi beyannamesinin 17 Şubat'a kadar verilmesi gerekmektedir.

Kanun'un 9. maddesiyle GVK'nın mükerrer 120. maddesinin birinci fıkrasında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bunlardan biri de '… ilgili hesap döneminin ilk 9 ayı için belirlenen üçer aylık dönem kazançları üzerinden…' ibaresinin eklenmesi olmuştur. Bu değişiklik, 4. dönem geçici vergi beyannamelerinin kaldırılması anlamına gelmektedir.

Bu düzenleme, 2022 yılına ilişkin olarak verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

e. Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi

GVK'nın mükerrer 121. maddesinde, vergi indiriminden yararlanmak isteyen mükellefler için geçerli olan şartlardan biri, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması olarak belirtilmektedir.

Kanun'un 10. maddesiyle bu şartta bazı değişiklikler yapılarak yukarıda belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, yapılan tarhiyatların kesinleşmesi şartına bağlanmıştır. Dolayısıyla maddede belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmış olmakla birlikte tarhiyatın kesinleşmemiş olması halinde mükellefler anılan indirimden yararlanabileceklerdir.

Ayrıca kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan indirim tutar üst sınırının (2021 yılında verilen beyannameler için bu sınır 1.500.000 TL olarak uygulanmaktadır) %1'ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

Bu değişiklikler, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.[1]

-----------------------------------------