I-MATRAH ve VERGİ ARTIRIMI
Yapılandırma Kanununun 5'nci maddesinde Matrah ve Vergi Artırımı yer almakta olup;
Mükelleflerce çeşitli nedenlerle eksik beyan edilmiş ya da beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlar dahilinde beyan edilmesine imkan sağlamaktadır.
Matrah artırımına konu beyana tabi vergiler şunlardır;
- Gelir Vergisi
- Kurumlar Vergisi
- Gelir Vergisi Stopajı (muhtasar)
- Katma Değer Vergisi
Yukarıda beyana tabi gelir / vergiler için 2013 ila 2017 takvim yıllarına ait olanlar için matrah artırımı yapılabilir.
I.1- Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin vermiş oldukları, yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını;
2013 yılı için % 35
2014 yılı için % 30
2015 yılı için % 25
2016 yılı için % 20
2017 yılı için % 15
oranlarından az olmamak üzere ve de bu artırım oranlarının uygulanmasında bulunan matrahlar, kanunda belirtilen asgari matrahın altında kalması halinde, asgari matrahlar esas alınarak %20 oranında (artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini yasal süresinde vermiş ve tahakkuk eden vergileri de süresinde ödemişlerse %15) hesaplanacak vergiyi ödeyeceklerdir.
Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Matrah Artırımındaki Asgari Artırım Tutarları:
Vergi beyanlarını düzenli yapıp, tahakkuk eden vergilerini, süresinde ödeyen mükellefler, matrah artırımında vergi hesaplamasına esas olan, (%20) vergi oranı yerine (%15) vergi oranı uygulanacaktır.
Gelir Vergisi Mükelleflerinin Matrah Artırımındaki Asgari Artırım Tutarları:
Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, bu kanunun yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile beraber dikkate alınacaktır.
Matrah artırımında bulunacak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, matrah artırımında bulundukları yılda zarar etmiş olmaları halinde bu yıla ait mahsup edemeyip sonraki yıllara devreden zararlarının, ancak %50'sini, 2018 yılı ve takip eden yılların vergi matrahlarından mahsup edebileceklerdir.
İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanacaktır.
I.2-Katma Değer Vergisinde Matrah Artırımı:
Katma değer vergisi mükelleflerinin, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden;
2013 yılı için % 3,5
2014 yılı için % 3
2015 yılı için % 2,5
2016 yılı için % 2
2017 yılı için % 1,5
Oranına göre belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (Ağustos 2010 sonu) beyan etmeleri halinde, söz konusu vergiyi ödemeleri kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz. Ancak 2017 yılından 2018 yılına devreden katma değer vergisi tutarları için idarenin inceleme yapma yetkisi bulunmaktadır.
Katma değer vergisi kanunun 11 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi ve geçici 17 inci maddesine göre tecil terkin uygulamasından faydalanan mükellefler, yıl içinde tecil edilen vergileri artırıma esas alınacak hesaplanan vergi matrahından düşülerek KDV matrah artırımı yapılacaktır.
İlgili yıllarda işlemlerinin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya diğer nedenlerle hesaplanan katma değer vergisi bulunmayan veya tecil terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması halinde, ilgili yıllarda gelir veya kurumlar vergileri için matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla arttırılan matrah üzerinden, %18 oranında katma değer vergisi uygulayarak katma değer vergisi için matrah artırımında bulunabilir.
Katma değer vergisi beyannameleri hiç vermeyen mükelleflerde, ilgili yıllarda gelir veya kurumlar vergileri için matrah artırımında bulunulmuş olmaları şartıyla, arttırılan bu matrah tutarları üzerinde %18 oranında katma değer vergisi uygulayarak KDV için matrah artırımında bulunabilirler.
Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın tüm dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları gerekmektedir. Diğer bir ifade ile yıllık bazda katma değer vergisi için matrah artırımında bulunabilir. Matrah artırımı kapsamına giren beş yıldan, her hangi bir yıl veya yıllar için matrah artırımında bulunulabilir.